پذیرش یا انکار؟
چکیده
تفاوت¬های موجود بین زن و مرد از جمله مباحث مطرح در حوزه¬ی مطالعات زنان است. زن و مرد در دو نظام تکوین و تشریع تفاوت¬هایی دارند. تفاوت¬های تکوینی در سه بعد بیولوژی، روحی¬ ـ¬ روانی و عقل و استعداد نمود می¬یابد. در نظام تشریع و قانون-گذاری نیز تفاوت یا عدم تفاوت زن و مرد معرکه¬ آراء است. فمینست¬ها ـ با شاخه¬ها و گرایش¬های مختلفی که دارند ـ برخی از تفاوت¬ها را در دو نظام تکوین و تشریع پذیرفته¬اند و برخی را نپذیرفته¬اند و برآنند که بین زن و مرد به¬ویژه در نظام تشریع فرقی نیست؛ اما دین اسلام به تفاوت¬های زن و مرد در نظام تکوین اذعان دارد و به تبع آن در نظام تشریع تفاوت¬هایی را برای دو جنس قائل شده است که البته این تفاوت¬ها به معنای برتری جنسی بر جنس دیگر نیست.
مقدمه
انسان در طول تاریخ از زیاده¬روی و کم¬انگاری آفات بسیاری دیده است. در این بین «نگرش به خصوصیات، تفاوت¬ها و اشتراکات زن و مرد» نیز از این مسئله بیرون نیست. عده¬ای تفاوت¬های زن و مرد را فراوان انگاشته¬اند؛ از این رو دچار توهم و اشتباه بزرگی گشته و تفاوت¬ها را حتی به جایگاه انسانی زن و مرد سرایت داده¬اند و مرد را برتر از زن و اختیاردار او دانسته¬اند. در این تفکر زن موجودی غیر انسانی شمرده می¬شود و در ردیف اموال و دارایی¬ها قرار می¬گیرد.1 در این تفکر قرون وسطایی «زن آخرین حیوانی است که مرد او را اهلی کرده است».2 ارباب کلیسا نیز در روزگار قدیم می-گفتند: «هر زنی از این¬که زن است باید شرمسار باشد».3
سیف الدین سلیمي