لیسه سیدالشهدا از مکاتب بزرگ غرب کابل است که در آن هزاران دانشآموز پسر و دختر در دو شفت پیش از چاشت و پس از چاشت، درس میخوانند. شفت پس از چاشت این مکتب که در پایین کوه چهل دختران واقع شده، به دختران اختصاص یافته است. در نزدیکی این مکتب یک کلینیک نیز قرار دارد. انفجار براساس آنچه اعلام شده است، در ورودی این کلینیک صورت گرفته است. ساعاتی پس از این انفجارها خانوادههای خشمگین قربانیان به محل حادثه رسیدند و در جستوجوی نزدیکانشان برآمدند. خانوادههای قربانیان با تیم صحی و پولیس که به گفته آنها با تأخیر در ساحه رسیدند، نیز درگیر شدهاند. برخی از گواهان رویداد میگویند که نیروهای امنیتی و آمبولانسها با تأخیر به محل رویداد رسیدهاند و این موضوع خشم مردم را تشدید کرده است.
در حمله بر مکتب سیدالشهدا دهها تن کشته و زخمی شدند
امین آرمان از باشندهگان محل که لحظاتی پس از انفجار به محل رویداد رسیده بود، میگوید که دهها زن، مرد، دختر و کودک گریهکنان به محل حادثه رسیده بودند. او روایت میکند که صحنه غمانگیزی بود و هیچکس نمیدانست که چه میکند، اشک از چشم همه حاضران جاری بود. به گفته امین آرمان، همه سراسیمه و حیرتزده بودند.
مکتب سیدالشهدا در غرب شهر کابل در یک محله نسبتاً فقیرنشین و محروم واقع شده است. به دلیل تراکم جمعیت در این محل، شمار دانشآموزان لیسه سیدالشهدا بیشتر است. در نزدیکی لیسه سیدالشهدا، مکتب دیگری به نام فیضمحمد کاتب واقع است که دانشآموزان آن چندی پیش به کمبود معلم و کتاب اعتراض کرده بودند. زمانی که کشتهگان و زخمیان این رویداد به شفاخانههای دولتی و خصوصی منتقل شدند، شمار زیادی از جوانان و نوجوانان برای اهدای خون به قربانیان به مراکز صحی رفته بودند.
طارق آرین، سخنگوی وزارت امور داخله میگوید که حمله بر مکتب سیدالشهدا شباهت زیادی به حمله بر مرکز آموزشی کوثر دانش و سایر مراکز و نهادهای آموزشی در غرب کابل و نیز دانشگاه کابل دارد. به گفته او، این شواهد و قراین نشان میدهد که طالبان پشت این حمله قرار دارند. ذبیحالله مجاهد، سخنگوی گروه طالبان اما میگوید که در حمله بر مکتب سیدالشهدا دست ندارد.
واکنشها
حمله به مکتب سیدالشهدا واکنشهای گسترده و محکومیت وسیع را در سطح ملی و بینالمللی در پی داشته است.
ارگ ریاست جمهوری حمله بر مکتب سیدالشهدا را محکوم کرده است. در اعلامیه ارگ آمده است که طالبان به ادامه «جنایتهای» خود دانشآموزان دختر را هدف قرار دادهاند. رییس جمهور غنی گفته است: «طالبان با تشدید جنگ نامشروع و خشونتشان یکبار دیگر نشان دادند که نه تنها به حل بحران کنونی به گونه صلحآمیز و اساسی تمایل ندارند، بلکه با پیچیده ساختن وضعیت، فرصت فراهم شده به خاطر صلح را سبوتاژ میکنند». محمداشرف غنی گفته است که گروه طالبان در میدان نبرد توان مقابله با نیروهای امنیتی و دفاعی کشور را ندارند و به همین دلیل مکانهای عامه و مکتب دختران را با قساوت و بیرحمی هدف قرار میدهد. او به نیروهای امنیتی و دفاعی کشور دستور داده است تا «جنایت بشری طالبان» را که هر روز از مردم بیگناه، قربانی میگیرد، بی پاسخ نگذارند.
کتابها و بیکهای دانشآموزان که پس از حمله بر مکتب سیدالشهدا برجای مانده است
عبدالله عبدالله، رییس شورای عالی مصالحه ملی، در واکنشی به این حمله گفته است که «تروریستان بد جنس و خارج از دایره انسانیت و اسلامیت، در ماه مبارک رمضان دهها مومن روزه به دهان و کودکان و نونهالان کشور را به خاک و خون کشیده و مردم ما را به ماتم نشاندند». به گفته عبدالله عبدالله، اینگونه حملات بزدلانه تروریستی، نابخشودنی، ناپذیرفتنی و ظالمانه است. به تعبیر او، کلمات در محکومیت این رویداد ضد بشری، ضد انسانی و غیراسلامی کم میآورند.
محمدسرور دانش، معاون دوم ریاست جمهوری نیز حمله به مکتب سیدالشهدا را محکوم کرده است. او در پیامی نوشته است: «بدون شک در پشت این قضیه دلخراش طالبان قرار دارند و هیچ گروه تروریستی جز طالبان در این منطقه امکان انجام عمل تروریستی با این وسعت را ندارد». به گفته او، این عمل «وحشیانه و ضد انسانی» از مصادیق بارز جنایت علیه بشریت است؛ زیرا به طور واضح هدف تروریستها قوم خاص با باورهای خاص است و این فاجعه با هدف نسلکشی و از بین بردن یک کتله اجتماعی صورت گرفته است. معاون دوم ریاست جمهوری افزوده است که از جامعه جهانی و نهادهای حقوق بشری انتظار دارد که گروه طالبان و حامیان آن را در برابر این «عمل وحشیانه» مجازات کنند و تمام سران طالبان دوباره در لیست سیاه و در معرض تحریمهای سخت قرار گیرند.
سرور دانش میگوید که آنچه تحت عنوان روند صلح جریان دارد، چیزی جز مشروعیتبخشی به عملکردهای ضدانسانی جنایتکاران نیست. او ابراز امیدواری کرده است که در روند کنونی تجدید نظر جدی صورت گیرد و تقویت طالبان از این رهگذر متوقف شود.
دفتر هیأت معاونت سازمان ملل متحد در کابل (یوناما) انزجار شدید خود نسبت به انفجارها در برابر مکتب سیدالشهدا را ابراز کرده است. یوناما این حمله را قساوت آشکار توصیف کرده است که غیرنظامیان را هدف قرار میدهد.
نمایندهگی سیاسی اتحادیه اروپا در کابل این حمله را وحشتناک و عمل حقیرانه تروریسم توصیف کرده است. این اتحادیه گفته است که هدف قرار دادن دانشآموزان ابتدایی در یک مکتب دخترانه، حمله به آینده افغانستان است؛ حمله به جوانانی است که مصمم به بهبود کشور خود هستند.
نوجوانانی که برای زخمیان خون اهدا میکنند
استیفانو پونتیکورو، نماینده ملکی ناتو برای افغانستان نیز این حمله را نکوهش کرده و آن را ناجوانمردانه خوانده است. او افزوده است که مردم افغانستان به یاد خواهند آورد که چه کسی خشونت را در سطوح غیرقابل قبول نگه داشته و شرایط را برای اقدامات شنیع فراهم کرده است.
حامد کرزی، رییس جمهور پیشین کشور حمله بر مکتب سیدالشهدا را محکوم کرده است. در پیام حامد کرزی این عمل تروریستی خوانده شده که به باور او، دشمنی آشکار با مردم افغانستان و کار دشمنان صلح و آرامش کشور است.
اسدالله سعادتی، معاون شورای عالی مصالحه ملی، در پیامی حمله بر مکتب سیدالشهدا در دشت برچی را محکوم کرده و آن عمل «ددمنشانه و وحشیانه تروریستان» خوانده است. به گفته سعادتی، حمله بر اماکن مسکونی و نهادهای آموزشی، حمله بر شرافت و کرامت انسانی، حمله بر علم و آگاهی و حمله بر تمام اصول و ارزشهای انسانی شهروندان است که نه تنها توجیه پذیر نیست، بلکه از مصادیق جنایت جنگی است. سعادتی افزوده است که در شرایط حساس و فضای جنگی و همچنین ناامنی حاکم در کشور، هرگونه توجیه مسوولان حکومتی و نهادهای کشفی و امنیتی در عدم مهار اینگونه حملات، برای مردم قابل قبول نیست و سهلانگاری و غفلتورزی متصدیان امور واضح و آشکار است.
پیشینه
حمله به مراکز فرهنگی، ورزشی، آموزشی و مساجد در غرب شهر کابل دارای پیشینه خونباری است. در ۲۷ حوت ۱۳۹۶ مرکز آموزشی کوثر دانش هدف سوءقصد انتحاری قرار گرفت که تلفاتی به همراه نداشت. در ۲۵ ماه اسد ۱۳۹۷ آموزشگاه «موعود» واقع در دشت برچی نیز هدف حمله انتحاری قرار گرفت که در نتیجه آن ۴۸ دانشآموز کشته شدند و ۶۷ دانشآموز دیگر زخم برداشتند.
در جریان چند سال اخیر دو مسجد در غرب شهر کابل هدف حمله انتحاری واقع شده است. طبق اعلام پولیس، در نتیجه حمله به مسجد باقرالعلوم در اول قوس ۱۳۹۵ خورشیدی ۲۷ نفر کشته شدند و ۶۷ نفر دیگر زخم برداشتند. همچنان حمله انتحاری به مسجد امام زمان در منطقه پل خشک نیز تلفات سنگینی در پی داشت. این حمله در ۲۸ میزان ۱۳۹۶ خورشیدی ۳۹ کشته و ۴۵ زخمی بر جای گذاشت.
باشگاه ورزشی «میوند» که یک مکان ملکی است، در ۱۴ سنبله ۱۳۹۷ هدف حمله واقع شد که در نتیجه آن ۳۰ تن کشته و ۵۰ تن دیگر زخمی شدند. در سال بعد، به تاریخ ۲۸ اسد ۱۳۹۸ یک تالار عروسی به نام «شهر دبی» در غرب شهر کابل هدف حمله انتحاری قرار گرفت که در نتیجه آن ۸۰ نفر جان باختند و نزدیک به ۲۰۰ نفر دیگر زخمی شدند.
در حمله بر شفاخانه صدبستر دشت برچی در ۲۳ سنبله سال ۱۳۹۹ خورشیدی ۲۴ تن کشته شدند
شفاخانه دولتی ۱۰۰ بستر دشت برچی نیز در ۲۳ سنبله سال ۱۳۹۹ هدف حمله گروهی از مهاجمان مسلح قرار گرفته بود که ۲۴ کشته و ۱۶ زخمی در پی داشت.
در سوم عقرب سال ۱۳۹۹ نیز مرکز آموزشی کوثر دانش هدف حمله انتحاری قرار گرفت که در آن طبق آمار رسمی، ۲۴ دانشآموز کشته و ۴۶ دانشآموز دیگر زخمی شدند. مسوولیت تمام این حملات به استثنای حمله بر شفاخانه دشت برچی را گروه داعش برعهده گرفته است.
https://8am.af//
سیف الدین سلیمي